Çankırı’da Çorakyerler Omurgalı Fosil Lokalitesi’nde yürütülen hafriyat çalışmalarında 2 metrekarelik alanda 9 milyon yıl evvel yaşamış fil, gergedan ve zürafaya ilişkin 20’nin üzerinde fosil bir ortada bulundu.
Çankırı-Yapraklı kara yolu üzerinde Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Antropoloji Kısım Lideri Prof. Dr. Ayla Sevim Erol başkanlığında yapılan hafriyat çalışmaları, bu yıl 15 kişilik grupla yürütülüyor.
Bugüne kadar atların atalarına ilişkin üç çeşit, fillerin atalarına ilişkin iki çeşit, zürafaların atalarına ilişkin dört cins, kılıç dişli kedigiller, su samurları, oklu kirpiler, ayılar, domuzgiller, gergedangiller üzere 43 farklı cinse ilişkin 4 bin 300’ün üzerinde numaralı (bütüne yakın), pek çok da küçük modül halinde fosile ulaşıldı.
Bu dönem yürütülen çalışmalarda 7-8 fil, gergedan ve zürafaya ilişkin 20’den fazla kemik de bir ortada bulundu.
Kazı Lider Yardımcısı Dr. Gülşah Güler, AA muhabirine, Çorakyerler’in Türkiye’de referans lokalitelerden biri olduğunu söyledi.
Alandan çıkarılan örneklerin hepsinin göğüslü cinslerine ilişkin olduğunu lisana getiren Güler, “Önceki yıllarda yapılan hafriyatlarda daha tekil fosiller ele geçirilirken, bu sene bilhassa büyük memelilere ilişkin eklemli kemikler gelmekte. Bilhassa kazdığımız alanda birçok farklı hayvan cinsine ilişkin epey karışmış lakin âlâ korunmuş artiküle (eklemli) kemikler bulmaktayız.” dedi.
“Çamur akması hayvanların hepsini karıştırarak buraya yığmış”
Bulunan fosillerin 7-8 farklı hayvana ilişkin olabileceğine dikkati çeken Güler, “Örneğin burada fil kol kemiği, onun altında iki farklı gergedan cinsine ilişkin bacaklarının tarak kemikleri bulundu. Üst kısımda bir zürafaya ilişkin üst çene, tekrar onun yanında gergedanın kol ve bacak kemikleriyle birlikte epey karışık fakat âlâ korunmuş ve sistematik açıdan bizim için değerli bilgiler verecek buluntular mevcut. Şayet eklemleri tek tek sayarsak 20’nin üzerinde, lakin bireye ilişkin örnekleri sayarsak 7-8 bireye ilişkin fosil var burada.” tabirlerini kullandı.
Bu çeşit çoğul buluntuların az karşılaşılan bir durum olduğunun altını çizen Güler, “Oldukça az, zira bilhassa Türkiye’deki fosil yataklarında örnekler taşındığı için çok fazla eklemli halde örnek ele geçmez. Geçse de korunma durumu daha bozuk olabilir. Lakin burada rastgele bir ezilme, bozulma olmadan hepsi birebir halde korunmuş durumda. Bu da bizim için kıymetli.” diye konuştu.
Fosilleşmenin güç bir durum olduğunu, hassas özellikler gerektirdiğini anlatan Güler, şunları kaydetti:
“Çorakyerler Lokalitesi günümüzden yaklaşık 7 ila 9 milyon yıl öncesine tarihlendiriliyor. Buradaki örnekler de yeniden 7 ila 9 milyon yıl öncesinde tarihlendirilen örnekler. Bu hayvanların bu biçimde karışık çıkmasının nedenlerinden biri, toplu mevt. Bir çamur akması bu hayvanları önüne katıp buraya yığmış. Hasebiyle çamur akması hayvanların hepsini karıştırarak buraya yığmış. O yüzden de biz bunları bu halde buluyoruz.”
About The Author
More Stories
Çankırı yangın söndü mü?
Çankırı’daki Orman Yangınında İkindi Namazı Araç Üzerinde Kılındı
Çankırı’daki Orman Yangını Denetim Altına Alındı